چگونه فرزندی مستقل پرورش دهیم؟

مادری می گفت نمی دانم چکار کنم. خیلی بهم وابسته شده، مهمانی که می رویم همه اش چسبیده به من و....
و بسیار می شنوید که والدین به فرزندان می گویند «تو اصلاً نمی تونی هیچ کاری رو انجام بدی» یا «اگر این کار را یاد بگیری واسه خودت خوبه» و جملاتی دیگر.

تمام این صحبت ها نشان دهنده نوعی وابستگی کودک به والدین و عدم استقلال کودک است.

مادری دیگر می گفت «همیشه منتظر بودم تا پسرم که با دوستانش دعوا می کرد آنها را به من معرفی کند. و خودم بروم در خانه شان و یا تو کوچه آنها را تهدید کنم.» شاید فکر کنید خوب اشکالی ندارد ما چون تجربه بیشتری داریم می توانیم به آنها کمک کنیم. چکار کنیم؟! ولی مسئله این است که اولاً همین کمک های شما موجب وابستگی کودک به شما می شود. دوماً شما جلوی رشد خلاقیت کودک را می گیرید بخصوص در مواقعی که آنها سؤالی می پرسند و شما خیلی راحت جواب سؤال را در اختیار آنها می گذارید. سوماً وقتی شما به فرد خاصی تکیه می کنید احساسات خاصی برانگیخته می شود مثلاً فرض کنید شما 17 ساله هستید والدینتان می گویند: «لازم نیست رانندگی یاد بگیری، من حوصله تصادف و برو راهنمایی و رانندگی را ندارم، جایی خواستی بری لب تر کن خودم می برمت.» چه احساسی پیدا می کنید؟ به جرأت می توان گفت که احساس شما بیهودگی، بی ارزشی، رنجش، ناکامی و خشم است.

آیا راهی وجود دارد که وابستگی کودکان را به حداقل رساند؟ آیا راهی وجود دارد که کودکان را انسانهای مسئولی بار بیاوریم؟ در اینجا به تعدادی مهارت ویژه اشاره می کنم تا کودکان را یاری دهد به جای تکیه بر والدین، به خود متکی باشند:

1- بگذارید کودکان خود انتخاب کنند.

شما مادر عزیز به جای اینکه بگویید: «بیا این شلوار قرمز را بپوش اون خاکستری بهت نمی آد»

بهتر است بگویید: «دلت می خواد شلوار قرمز بپوشی یا خاکستری رو؟»

2- برای تلاش کودک احترام قایل شوید.
به جای اینکه بگویید: «چقدر طولش می دی تو هنوز تا عدد 5 یاد گرفتی؟»

بهتر است بگویید: «جدول ضرب سخت است که تا امروز تا 5 یاد گرفتی.»

3- در جواب دادن به سؤالات عجله نکنید. در پاسخ به سؤال: پدر بارون از کجا می آد؟

به جای اینکه بگویید: «باران در اثر تبخیر آب به وجود می آید. ببین! آب های اقیانوس ها و دریاها به علت تابش نور خورشید بخار می شوند و....

بهتر است بگویید: «سؤال جالبیه؛ تو خودت چطور فکر می کنی؟»

4- کودکان را ناامید نکنید. در پاسخ به سؤال: «من می تونم وقتی بزرگ شدم مهندس شم؟»

به جای اینکه بگویید: «با این نمرات ریاضی ات!»

بهتر است بگویید: «تو می خوای مهندس بشی؟»

مریم جهانبخش

کارشناس ارشد مشاوره