۱۳۸۹ اسفند ۲۵, چهارشنبه

فصل بهار و بهداشت روان

ما طولانی ترین شب سال را جشن می گیریم به این امید که کم کم شبها کوتاهتر و روزها بلندتر شوند. تحقیقات نشان داده اند بسیاری از افراد در شبهای طولانی زمستان، گرفتار نوعی افسردگی و بی حالی می شوند که به اصطلاح آن را «اختلال عاطفی فصلی» می نامیم. البته نه اینکه هر فردی که احساس غم را در زمستان تجربه می کند به این اختلال دچار شده است. اما اکثر افراد بخصوص زنان در شبهای طولانی و سرد زمستان حالتی از خستگی و غمگینی را تجربه می کنند. در این فصل فعالیتهای فیزیکی ما کاهش می یابد کسل و بی حوصله می شویم و میلی به شادی یا فعالیت نداریم، دائماً دوست داریم بخوابیم، حوصله نداریم به خودمان برسیم، علایق و سرگرمی هایمان را تعطیل می کنیم و یا کمتر به آن می پردازیم و تحریک پذیرتر از دیگر اوقات سال می شویم (جالب است بدانید که درصد سوءرفتار با کودکان در این فصل افزایش می یابد).

اما بهترین خبر اینکه با شروع بهار از شدت افسردگی، بی حوصلگی و کسلی ما کاسته می شود. اولین چیزی که با شروع نور و گرمای بهار در ما تغییر می کند سطح انرژی است. احساس خستگی کاسته شده و میل به فعالیت افزایش می یابد. رنگها روشن تر و شادتر به نظر می رسند و جهان از پژمردگی و بیرنگی بیرون می آید.

اما دلیل این تغییرات چیست؟
اجداد ما زمانی که هنوز آتش را کشف نکرده بودند به دلیل آنکه در تاریکی هیچ جایی را نمی دیدند، به محض شروع شب به خواب می رفتند و با اولین جرقه های خورشید از خواب برمی خاستند. بنابراین ساعت بیولوژیک آنان چنین تنظیم شد که هنگام تاریکی احساس خواب آلودگی و هنگام روشنایی احساس هشیاری کنند و این ساعت بیولوژیک، امروز به ما نیز رسیده است.
اطلاعات مربوط به روشنایی یا تاریکی جهان خارج، از طریق سیستم عصبی سمپاتیک به غده ای در مغز می رسد و این غده هورمونی بنام ملاتونین ترشح می کند. هر چقدر نور بیشتر باشد، ترشح ملاتونین کاهش می یابد و هر چه نور کمتر باشد ملاتونین بیشتری وارد خون می گردد. ملاتونین خود باعث افت دمای بدن می شود و وقتی دمای بدن افت می کند فرد خواب آلوده می گردد.
در هنگام بهار و تابستان ترشح ملاتونین به کمترین سطح خود می رسد. دمای بدن افزایش یافته و حرکت و فعالیت شروع می شود. به همین دلیل با طولانی تر شدن روزها انگار انرژی دوباره یافته ایم و ذهن و بدن ما آماده فعالیتهای گوناگون می گردد. حتی خانه تکانی نیز به این دلیل است که زندگی جدیدی شروع می شود.

عزیزان بهار آمده است بنابراین زندگی جدیدی را شروع کنید. چیزی را که مدتهای طولانی نیمه کاره رها کرده اید مجدداً شروع کنید.
زندگیتان را از روزمرگی درآورید و یک فعالیت خلاق انجام دهید. مثلاً انواع گلهای طبیعت اطراف خانه تان راکشف کنید یا با چوب و سنگ برای اطراف باغچه تان نرده بسازید.
بسیاری از ناراحتی های ما از ناآگاهی های ماست. به دنبال آگاهی های جدید در مورد تمام ابعاد زندگی خود باشید.

مریم جهانبخش
کارشناس ارشد مشاوره

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر