رفتار با کودک دوساله

سؤال :
سلام ، خانمی هستم 30 ساله با مدرک فوق لیسانس . پسری 2 ساله دارم . به خاطر نگهداری از فرزندم دیگر سر کار نرفته ام . پسرم خیلی اذیت می کند.توی آشپزخانه می آید و سر کابینت ها می رود . قابلمه ها و وسایل را بیرون می ریزد . کشوها را خالی می کند. به چاقوها و وسایل برقی و گاز دست می زند.روی صندلی و از آنجا به روی اوپن می رود . هرلحظه ممکن است از آن بالا پرت شود . خلاصه من را خیلی عصبی می کند و من همیشه در حال تنش هستم . با این که به خاطر او از شغلم دست کشیده ام ،انگار همیشه وقت کم می آورم و بسیار عصبی و خسته هستم و از بچه دار شدن پشیمان شده ام . آیا من دوباره روی آرامش را خواهم دید ؟
پاسخ :
سلام و خسته نباشید . انگار انرژی زیادی صرف بزرگ کردن کودکتان کرده اید ؛ ولی هنوز شما راه درازی در پیش دارید ؛ پس بهتر است همۀ انرژی تان را یک باره مصرف نکنید . کودکان در مراحل مختلف رشد رفتارهای مشخصی دارند . مثلا کودکان 2 ساله به علت این که می توانند به طور مستقل راه بروند و به هرطرف حرکت کنند به بسیار از وسایل خانه دسترسی پیدا می کنند مثل باز و بسته کردن درها و کشوها ، بالا رفتن از پله ها ومبل و صندلی ها و دست زدن به وسایلی که از دسترس آنها دور کرده اند، که هر یک می تواند برای آن ها خطرآفرین باشد . بنا براین فقط پسر شما این کارها را انجام نمی دهد . کودکان به خصوص در این سن دارای حس کنجکاوی هستند که به وسیلۀ آن دنیای اطراف خود را کشف می کنند و در واقع تمرین هایی برای کسب مهارت های زندگیشان انجام می دهند . کودکانی که در این سن برای کنجکاوی خود مرتب سرزنش می شوند و این حس در آنها سرکوب می گردد ، بعدها و مخصوصا درسالهای مدرسه کنجکاوی چندانی برای یاد گیری نخواهند داشت . پس وظیفۀ ما چیست که این دوره بدون سرکوب و در عین حال بی خطر بگذرد ؟
وظیفۀ اصلی ما فراهم کردن محیطی امن برای یادگیری کودکمان است . او نیاز به چیدن وسایل و خراب کردن آنها دارد . پس می توان برای او سازه های پلاستیکی بزرگی خرید که با آنها بازی کند .البته کودک در این سن مایل است که همه جا به دنبال شما بیاید ، حتی هنگام آشپزی در آشپزخانه . به همین جهت سراغ کابینت ها و کشو ها می رود . ولی نمی توان اجازه داد که به هر چیزی دست بزند وبا آن بازی کند . برای ارضای حس کنجکاویش می توان باهم به سراغ وسایل بروید و با جملات ساده برایش توضیح بدهید که چه چیزهایی در کابینت ها هستند و به چه کاری می آیند. حتی ممکن است از شما بخواهد که هر روز این کار را انجام بدهید .گرچه این کار به نظرتان تکراری و بیهوده است ولی برای یادگیری او لازم است . اگر زیاد اصرار داشت می توان اجازه داد که با چند آبکش پلاستیکی بازی کند . ولی در صورتی که داخل آشپزخانه و یا خارج از آن در حال بازی باشد ، ارتباط خود را با او قطع نکنید و قبل از آن که به سراغتان بیاید و یا گریه کند و جیغ بزند ، به او سر بزنید و او را به خاطر بازی کردنش تحسین و تشویق کنید و یا این که او را صدا بزنید و جمله ای با او ردو بدل کنید که این رشتۀ ارتباطی را حس کند .
با دور کردن صندلی ها از اوپن آشپزخانه و از محل های خطر آفرین و چسباندن مبل ها به دیوار ، خطر افتادن او را کمتر کنید . با این اقدامات و آنچه که خودتان با توجه به وضعیت منزلتان مناسب می دانید می توانید محیط امن را فراهم کنید تا مجبور نباشید مرتب به پسرتان تذکر بدهید وازکلمات و جملات منفی استفاده کنید . همچنین بهتر است به جای این که فریاد کنید " دست نزن " ، به او نزدیک شوید و او را با یک جایگزین دیگر سرگرم کنید . در هر صورت قاطعیت شما دررفتارتان –نه با پرخاشگری – به او کمک خواهد کرد که مرزهای خود را بهتر بشناسد .
به هر حال این روزها سریع می گذرند و شما نیز فرصت بیشتری خواهید داشت که به خواسته های خود برسید . گرچه در حال حاضر نیز با کمک گرفتن از اطرافیان می توان هفته ای چند ساعت برای خود برنامه ای داشته باشید تا پس از آن ، با انرژ ی بیشتری به کودکتان رسیدگی کنید .
به امید دستیابی به آرامش

منصوره اربابی -مشاور روانشناسی- کد 3160